Schakende Turk fopte Europa
Een mechanische schaker versloeg Napoleon en Benjamin Franklin met groot gemak. Later kwam aan het licht dat de uitvinder vals had gespeeld.
Het slimme apparaat verborg een mens, die de schakende Turk aanstuurde. Zo werd Europa jarenlang voor de gek gehouden.
Tientallen jaren toerde een mechanische, schakende Turk door Europa en Amerika. Hij speelde geweldig en versloeg de meeste tegenstanders met groot gemak – ook prominente figuren zoals Benjamin Franklin en Napoleon. De schaker werd in 1770 door Wolfgang von Kempelen gebouwd en kon zijn hoofd en ogen bewegen, terwijl zijn linkerarm de schaakstukken verplaatste.
Als de tegenstander een ongeoorloofde zet deed, plaatste de Turk het stuk keurig terug. Maar als het nog eens gebeurde, gooide de schaker het speelbord om. Toch geloofden de knappe koppen uit die tijd niet dat de robot echt kon schaken. Ze konden er echter niet achterkomen welke truc er werd uitgehaald. Want voorafgaand aan een partij werd de schaaktafel geopend, zodat de toeschouwers de cilinders en tandwielen konden zien. Sceptici dachten dat de Turk op afstand werd bestuurd via magneten of door een mens werd aangestuurd.
Pas in 1834 werd het geheim onthuld, toen een schaker door een geïllustreerd tijdschrift werd geïnterviewd. Hij vertelde dat hij in de tafel zat en de Turk aanstuurde, maar op een slimme manier verborgen bleef wanneer de robot werd geopend.
Supercomputer versloeg schaakgenie
Pas ruim 200 jaar na Wolfgang von Kempelens uitvinding gebeurde het ondenkbare: een machine schaakte beter dan de mens. In 1997 versloeg de supercomputer Deep Blue de wereldkampioen Garri Kasparov. De Rus verloor de laatste partij na slechts 19 zetten.